Γιατί και πότε τρώμε; Οι προφανείς απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα θα ήταν: γιατί χρειαζόμαστε τροφή για ανάπτυξη και για διατήρηση στη ζωή. Τρώμε όταν πεινάμε επειδή μας προστάζει το βιολογικό μας ρολόι.
Είναι όμως έτσι; Τρώμε για να ζούμε ή ζούμε για να τρώμε; Τρώμε μόνο όταν πεινάμε; Σίγουρα όχι.
Αν ακολουθούσαμε πάντα την πείνα μας τότε το φαινόμενο της παχυσαρκίας δεν θα υπήρχε ή θα περιορίζονταν μόνο στην παχυσαρκία προερχόμενη από παθολογικά αίτια. Η φύση είναι αρκετά σοφή ώστε ο μηχανισμός της βιολογικής πείνας να είναι καλά ρυθμισμένος.
Τρώμε όμως συχνά για να καλύψουμε άλλες μη βιολογικές ανάγκες.
Τρώμε όταν είμαστε χαρούμενοι για να το « γιορτάσουμε». Και συνήθως βέβαια όταν γιορτάζουμε κάτι δεν θα επιλέξουμε ένα απλό γεύμα αλλά ένα γεύμα πλούσιο, με ποικιλία εδεσμάτων που φυσικά στο τέλος θα περιλαμβάνει και ένα γλυκάκι μια και έχουμε γιορτή!
Τρώμε όταν είμαστε λυπημένοι για πνίξουμε τη λύπη μας. Τρώμε όταν αγχωνόμαστε, όταν αγωνιούμε, όταν θυμώνουμε…Τρώμε από ανία, γιατί δεν έχουμε τι άλλο να κάνουμε. Τρώμε χωρίς να πεινάμε, τρώμε τα συναισθήματα μας γιατί δεν βρίσκουμε τρόπο να τα εκφράσουμε.
Και το φαινόμενο αυτό δεν περιορίζεται μόνο στους ενήλικες. Αρχίζει από τη βρεφική κιόλας ηλικία. Όταν το βρέφος κλαίει «ανεξήγητα» η μαμά θα του δώσει την πιπίλα. Το πρώτο «μπούκωμα» για παρηγοριά. Θα ακολουθήσουν κι άλλα όσο το παιδί μεγαλώνει. Η πιπίλα θα γίνει μπισκότο, κρουασάν, σοκολάτα.
Τα παιδιά έχουν συχνά ένα γλύκισμα ως επιβράβευση, οπότε και ριζώνεται στην αντίληψη τους πως όταν καταφέρνουν κάτι δικαιούνται να φάνε και μάλιστα κάτι ιδιαίτερα εύγευστο. Όταν το παιδί κλαίει βλέποντας τη μαμά να φεύγει στη δουλειά η μαμά απαντά: θα σου φέρω σοκολάτα όταν γυρίσω. Όταν το παιδί θέλει παιχνίδι και χρόνο με τους γονείς η μαμά θα του δώσει να φάει κάτι ενώ ταυτόχρονα θα βάλει και το αγαπημένο του παιδικό στην τηλεόραση.
Είναι επόμενο λοιπόν το παιδί αυτό να συνεχίσει μεγαλώνοντας να καλύπτει τα συναισθηματικά του κενά τρώγοντας. Το ενήλικο άτομο πλέον τρώει χωρίς να πεινά, το σωματικό βάρος αυξάνεται επικίνδυνα με ότι αυτό συνεπάγεται και οι προσπάθειες για μείωσή του αποβαίνουν συχνά άκαρπες μια και η παραμικρή αλλαγή στη διάθεση θα οδηγήσει για άλλη μια φορά στο ψυγείο με τον φαύλο κύκλο δεν νιώθω καλά – τρώω για ξεχάσω – αισθάνομαι άσχημα γιατί έφαγα να συνεχίζεται.
Τι μπορούμε να κάνουμε γι αυτό; Την επόμενη φορά που θα νιώσουμε την ανάγκη φάμε κάτι ας δώσουμε ένα περιθώριο 5 λεπτών στον εαυτό μας και ας αναρωτηθούμε τι μας ώθησε στο ψυγείο. Αν αυτό είναι πείνα τότε ας το ανοίξουμε και ας επιλέξουμε κάποιο φρούτο, γιαούρτι ή ένα ελαφρύ σνακ. Αν όμως δεν είναι πείνα ας επιστρατεύσουμε τις δυνάμεις μας και ας απομακρυνθούμε από την κουζίνα. Ένα τηλεφώνημα στον φίλο, στην φίλη μας, ένα βιβλίο, ένα περιοδικό θα μας αποδιώξουν την τάση για «τσιμπολόγημα». Μια δραστηριότητα εκτός σπιτιού αν είναι εφικτό, μια βόλτα με το σκύλο ώστε αντί να προσλάβουμε να καταφέρουμε να καταναλώσουμε μερικές θερμίδες, θα ήταν ακόμα καλύτερη λύση.
Σε γενικές γραμμές ας προσπαθήσουμε να ακούσουμε το σώμα μας και όχι την εκάστοτε διάθεση μας. Ας φροντίσουμε να βάλουμε τάξη στη διατροφή μας καταναλώνοντας 3 γεύματα την ημέρα χωρίς να παραλείπουμε τα ενδιάμεσα σνακ ώστε να είμαστε λιγότερο επιρρεπείς στο «άτακτο» τσιμπολόγημα.
Ματίνα Πουλλή – Βυρίνη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (ΜMEDSci), Βιοχημικός (BSc)